PRZYRODNICZE ANALIZY
Te przyrodnicze analizy ukazują również ambiwalentność przeżyć dumy i rezygnacji człowieka. Jest oczywiście wielkością człowieka to, iż nie jest mu wyznaczony nieodmiennie określony typ życia i że je może kształtować samodzielnie, a nie musi prowadzić życia „zagwarantowanego” prawami natury. Za taką gwarancję płaci się likwidacją wszystkich możliwości wielorakiego istnienia. Poczucie, iż jest się w świecie „u siebie”, powstaje w warunkach, gdy świat sprowadza się całkowicie do tej właśnie biosfery, wąskiej, ale własnej. Gdy świat jest otwarty, nie jest już „nasz”. Możemy jednak nad nim zapanować. I to jest triumf człowieka. Ale w godzinach klęski przeżywa człowiek poczucie, iż ten świat jest obcy, i zazdrości zwie- . rzętom, że mają „swój” świat.